De computer en internet zijn niet meer weg te denken en een onderdeel van ons dagelijks leven. Computertechnologie (ICT) vernieuwt zich razendsnel. Hiermee is ook cybercrime onderdeel geworden van onze dagelijkse wereld. De politie werkt samen met de overheid en het bedrijfsleven om cybercrime op te sporen en te bestrijden. U kunt daarbij helpen door aangifte te doen en uzelf te beschermen.
Wat is cybercrime?
Cybercrime is criminaliteit met ICT als middel én doelwit. U hoeft geen computer of internetaansluiting te hebben om er slachtoffer van te worden. Zo bevatten de meeste telefoons en bankpassen computerchips, die kunnen worden gemanipuleerd door cybercriminelen. Maar ook bedrijfssystemen, moderne auto’s en chipkaarten zijn vatbaar voor cybercrime. Voor het plegen van cybercrime gebruiken criminelen speciale apparatuur en software. Daarom hanteert de politie voor de opsporing van cybercrime op haar beurt ook geavanceerde middelen en technieken.
Wie zijn de plegers en wat doen zij?
Bij cybercrime denken veel mensen aan jonge hackers die voor de lol of vanuit een ideologie de website van een bedrijf kraken. Maar er zijn ook criminele bendes die er op uit zijn om geld te ontfutselen. Voorbeelden van cybercrime zijn het ‘gijzelen’ van gegevens op een computer (ransomware), het zogenaamd bellen namens een IT-bedrijf (Microsoft (tech) scam), het kopiëren van de chip op een bankpas of het verspreiden van kwaadaardige software om internetbankieren te manipuleren.
Wat is een botnet?
De term botnet verwijst naar softwarerobots of bots die via het internet met elkaar verbonden zijn. Een bot wordt meestal geassocieerd met een computer waarop ongewenste software (malware) staat. Deze malware kan bijvoorbeeld worden gebruikt om – zonder dat de eigenaar of gebruiker van deze computer dit weet – automatisch ongewenste e-mail (spam) door te sturen. De computer kan ook ingezet worden voor een Distributed denial of service (ddos) aanval op een website. Hierbij bezoeken alle bots tegelijk één bepaalde website zodat deze door overbelasting onbereikbaar is. Ook kan de malware privacygevoelige gegevens, zoals wachtwoorden, verzamelen en deze zonder dat u het merkt doorsturen naar de criminele botnetbeheerder.
Er is een botnet opgerold. Kan ik controleren of mijn gegevens zijn gestolen?
Als de politie een botnet uit de lucht haalt, kan het gebeuren dat een grote hoeveelheid gestolen inloggegevens (e-mailadressen, gebruikersnamen en wachtwoorden) in beslag wordt genomen. Deze gegevens zijn opgeslagen bij de politie en niet beschikbaar voor derden. Hierop is één uitzondering: u kunt in de data zoeken naar uw eigen mailadres. Als hieruit blijkt dat uw inloggegevens zijn gestolen, kunt u maatregelen nemen. Het feit dat een netwerk is opgerold betekent niet dat de data veilig zijn. Het is mogelijk dat uw gegevens zijn doorverkocht aan andere criminele partijen.
Wat kan ik doen om cybercrime te voorkomen?
Uw digitale veiligheid is niet te garanderen, maar u kunt zich wel wapenen tegen veelvoorkomende cybercrime:
- Zorg dat uw computer goed beveiligd is en dat u de benodigde updates downloadt en installeert.
- Maak gebruik van een virusscanner, firewall, anti-spyware, advertentieblockers (apps die advertenties tegenhouden die mogelijk een virus bevatten) en veilige websites.
- Gebruik een goed wachtwoord van minimaal acht tekens, met hoofdletters en kleine letters, cijfers en bijvoorbeeld symbolen als een vraagteken of uitroepteken erin.
- Maak een back-up van uw documenten, klik niet op onverwachte linkjes en geef nooit uw inlog- of pincode af.
Hoe doe ik aangifte van cybercrime?
Van alle criminaliteit kunt u aangifte doen via het telefoonnummer 0900-8844 of bij uw lokale wijkagent. Bij aangifte van cybercrime is het goed om te vragen of een digitaal expert aanwezig kan zijn bij uw aangifte. Zorg dat u geen digitale sporen verloren laat gaan: zet de computer niet uit en bewaar zoveel mogelijk informatie of breng deze mee.